.jpg)
Polskie stroje ludowe używane były przez większą część polskich grup etnograficznych. Największy rozwój strojów ludowych przypada na II połowę XIX i początek XX wieku, kiedy miało miejsce uwłaszczenie chłopów, co przyczyniło się do wzrostu ich zamożności. W okresie międzywojennym strój ludowy traktowany był jako odzież odświętna, zakładana do kościoła i na specjalne uroczystości związane z życiem rodziny lub wiejskiej społeczności. Wygląd stroju uzależniony jest od regionu Polski, ma wyrażać tożsamość z danym regionem, podkreślać jego dziedzictwo i tradycje. Stroje ludowe były bogato zdobione, a w związku z tym kosztowne lub pracochłonne. Szanowano je w sposób wyjątkowy, zakładając tylko na specjalne okazje, używając przez wiele lat, a nawet przekazując kolejnym pokoleniom.
W zapiskach historycznych dotyczących miasta Nowy Dwór Mazowiecki nie znajdujemy wzmianki na temat stroju ludowego. Być może istniał taki strój, jednak na skutek przemian politycznych, gospodarczych, społecznych, jak również zmian granic administracyjnych i migracji ludności zasięg poszczególnych strojów zmieniał się. Niektóre zanikały, a inne przenikały do strojów grup sąsiednich. Nowo powstały Zespół Pieśni i Tańca Ziemi Nowodworskiej „Soli Deo” wzorując się na innych regionach opracował strój ludowy, który nawiązuje do historii miasta.
Damskie nakrycia głowy w polskim folklorze zmieniały się wolniej lub szybciej. Jednak tradycja pozostawała niezmienna- panny zawsze chodziły z odkrytą głową, natomiast kobiety zamężne codziennie, bez względu na okazję, musiały mieć nakrycie głowy. W stroju Ziemi Nowodworskiej włosy zdobi grzebień z kwiatami polnymi, które mają swoją symbolikę:
-
Słonecznik- symbol skromności, niewinności,
-
Chaber- symbol dostatku,
-
Mak- symbol płodności,
-
Hortensja- symbol uczciwości, obfitości,
-
Zboże- symbol bogactwa.
Bluzka wykonana z fabrycznej tkaniny bawełnianej, koloru białego. Szyta według kroju prostego z suto marszczonymi rękawami wykończonymi haftem angielskim. Przy szyi znajduje się marszczenie. Jako zdobienie bluzki wykorzystano haft angielski.
Najbardziej reprezentacyjną częścią stroju jest gorset. W stroju Ziemi Nowodworskiej jest on stylizowany na gorsecie sukni francuskiej z przełomu XVII- XVIII wieku. Proste przody i plecy, dopasowany w talii, a u dołu doszyte, opadające na biodra podłużne, zachodzące na siebie klapki (patki).
Gorsety początkowo zdobiono skromnie naszywanym wzdłuż krawędzi i brzegów kolorowym sznureczkiem. Z czasem zaczęto wykonywać na nich hafty. Na gorsetach haftowano kwiaty z łąk i pól, według tradycji ludowej im bogatszy był haft, tym bogatsza była panna.
Na naszym gorsecie wyhaftowana została gałązka polnej róży, która jest symbolem miłości, wiary i poświęcenia. W chrześcijaństwie róża symbolizuje męczeństwo Jezusa Chrystusa. Jako delikatny kwiat wyrastający spośród kolców jest symbolem Maryi, jako osoby niepokalanie poczętej wśród grzeszników.
Kwiat róży został wyhaftowany w pastelowych kolorach
symbolizujących pory roku:
-
żółty- wiosna,
-
różowy- lato,
-
fioletowy- jesień,
-
niebieski- zima.
Szeroka spódnica suto marszczona, sięgająca do połowy kolan, zdobiona trzema złotymi tasiemkami, które symbolizują łany zbóż, to kolejny element stroju. W stroju Ziemi Nowodworskiej nie mogło zabraknąć także fartuszka, zwanego zapaską, który jest nieco krótszy od spódnicy. Fartuszek w ludowości określał status społeczny – im szerszy, tym zamożniejsza kobieta. W naszym fartuszku jest charakterystyczny wzór kwiatowy oraz wykończenie haftem angielskim.
Stroje damskie zostały wykonane w kolorach żywych, intensywnych symbolizują radość oraz piękno: bordowy – bogactwo, miodowy – obfitość, zielony – piękne pola, łąki, morski – woda, piękne niebo.
Biała koszula w stroju męskim jest wykonana na podstawie kroju przyramkowego. Z przodu zdobiona bordowym haftem atłaskowym.
Wierzchnią część stroju stanowi kaftan zapinany na guziki, który jest stylizowany na kontuszu szlacheckim.
Pasem kontuszowym przepasywano zarówno koszulę, jak i kaftan. Jest wykonany z satyny koloru bordowego.
Miasto Nowy Dwór Mazowiecki leży w widłach dwóch rzek – Narwi i Wisły. Malownicze położenie, tereny wydmowe, kompleksy łąk oraz lasów stanowią piękny krajobraz przyrodniczy, do którego nawiązują kolory strojów Zespołu Pieśni i Tańca Ziemi Nowodworskiej „Soli Deo”.
Położenie miasta w węzłowym punkcie dróg wodnych przyczyniło się do rozkwitu handlu zbożem, solą i suknem. Nawiązaniem do tych wydarzeń są zdobienia na spódnicy – paski w kolorze złotym oraz kłosy w grzebieniu.
Wyhaftowana róża na gorsecie odzwierciedla bohaterskie czyny i liczne zmagania mieszkańców z żywiołami- powodzie, pożary, a następnie z odbudową miasta po zniszczeniach.
